-
"Pan Tadeusz" – Adam Mickiewicz (1834): To epos narodowy, uważany za najważniejsze dzieło polskiego romantyzmu. Mickiewicz ukazał w nim polską szlachtę, wspólnotę i patriotyzm, a także krytykował rozbicie Polski. Przez bogactwo stylu, języka i symboliki, "Pan Tadeusz" jest uważany za arcydzieło polskiej literatury.
-
"Ballady i romanse" – Adam Mickiewicz (1822-1838): Zbiór poetycki, w którym Mickiewicz poruszał tematykę romantyczną, opowiadając historie pełne dramatyzmu, tajemnicy i egzotyki. Ballady, takie jak "Romantyczność" czy "Pani Twardowska," stały się klasycznymi utworami polskiego romantyzmu.
-
"Dziady" – Adam Mickiewicz (1832-1860): Jest to dramat romantyczny, który jest nie tylko dziełem literackim, ale także manifestem ideologicznym. Mickiewicz skonfrontował w nim dwa światy – chrześcijański i pogański, w kontekście losów Polski.
-
"Wesele" – Stanisław Wyspiański (1901): Chociaż to dzieło zostało napisane już po okresie głównego rozkwitu romantyzmu, to jednak jest uważane za jedno z najważniejszych w historii polskiej literatury. Wyspiański w "Weselu" analizuje kondycję narodu polskiego, łącząc romantyczne i symboliczne elementy.
Epoka romantyzmu w polskiej literaturze trwała od około lat 20. XVIII wieku do połowy XIX wieku. Jest to okres, w którym literatura odzwierciedlała ducha buntu, tęsknoty za wolnością narodową oraz fascynację historią i mitologią. Oto kilka przykładów najważniejszych dzieł literackich z epoki romantyzmu w Polsce:
-
"Balladyna" – Juliusz Słowacki (1839): To dramat romantyczny, w którym Słowacki porusza tematykę władzy, moralności i przemocy. "Balladyna" to także postać silnej kobiety, której losy stanowią wyraziste odzwierciedlenie ducha romantyzmu.
-
"Zamek kaniowski" – Seweryn Goszczyński (1839): Powieść historyczna, łącząca elementy romantyzmu z tematyką narodową. Goszczyński przedstawia w niej burzliwe wydarzenia związane z konfederacją barską, ukazując bohaterów zmagających się z losami ojczyzny.
-
"Lalka" – Bolesław Prus (1890): Choć Prus pisał już po okresie głównego rozkwitu romantyzmu, "Lalka" jest uznawana za jedno z najważniejszych dzieł polskiego realizmu, a zarazem nawiązuje do romantycznych tradycji. Powieść ta analizuje społeczeństwo i politykę, a także ukazuje konflikty między tradycją a nowoczesnością.
- "Kordian" – Juliusz Słowacki (1833)
- "Duma o Hetmanie" – Zygmunt Krasiński (1833)
- "Beniowski" – Juliusz Słowacki (1841)
- "Quo vadis" – Henryk Sienkiewicz (1896)
- "Lalka" - Bolesław Prus (1890)