Rząd parlamentarny:
-
Rola głowy państwa i szefa rządu: W rządzie parlamentarnym, głowa państwa (np. monarcha lub prezydent) jest zazwyczaj postacią symboliczną lub reprezentatywną, a rzeczywista władza wykonawcza należy do szefa rządu (premiera) i jego gabinetu.
-
Podział władzy: Władza ustawodawcza i wykonawcza są ściśle powiązane. Gabinet (rząd) czerpie swoją legitymację z parlamentu. Premier i gabinet muszą cieszyć się poparciem większości parlamentarnej.
-
Odpowiedzialność gabinetu: Gabinet jest odpowiedzialny przed parlamentem. Jeśli gabinet straci poparcie parlamentu, może to prowadzić do dymisji całego gabinetu lub przeprowadzenia wcześniejszych wyborów.
-
Związki między władzą ustawodawczą a wykonawczą: Często parlament ma szerokie uprawnienia nadzoru nad rządem, w tym prawo do interpelacji, głosowania wotum nieufności i udzielania wotum zaufania.
Rząd prezydencki:
-
Rola głowy państwa i szefa rządu: W rządzie prezydenckim, głowa państwa (prezydent) jest zarówno symbolem państwa, jak i szefem rządu. Prezydent sprawuje władzę wykonawczą.
-
Podział władzy: Władza ustawodawcza (parlament) i wykonawcza (prezydent i jego administracja) są bardziej niezależne. Prezydent nie musi posiadać poparcia parlamentu, aby objąć urząd lub utrzymać go.
-
Odpowiedzialność prezydenta: Prezydent nie jest tak silnie związany z parlamentem jak premier w rządzie parlamentarnym. Prezydent nie jest bezpośrednio odpowiedzialny przed parlamentem i może nie być zmuszony do dymisji w przypadku braku poparcia parlamentu.
-
Związki między władzą ustawodawczą a wykonawczą: Prezydent ma zwykle prawo weta wobec ustaw uchwalanych przez parlament. W niektórych przypadkach może mieć pewne uprawnienia nadzoru nad działaniami parlamentu, ale to zależy od konkretnego modelu rządu prezydenckiego.
Rząd parlamentarny opiera się na ściślejszym powiązaniu między władzą wykonawczą a ustawodawczą, gdzie premier i gabinet czerpią legitymację z poparcia parlamentu. Gabinet jest odpowiedzialny przed parlamentem, a utrata poparcia może prowadzić do dymisji lub wcześniejszych wyborów.
W rządzie prezydenckim głowa państwa (prezydent) jest również szefem rządu, a władza wykonawcza jest mniej związana z parlamentem. Prezydent nie zawsze wymaga poparcia parlamentu do objęcia i utrzymania urzędu, a jego odpowiedzialność przed parlamentem jest zwykle ograniczona.