Siedlce
Kamień kotłowy jest konsekwencją, głównie, wytrącania się z niej rozpuszczonych kationów wapnia (Ca2+) oraz magnezu (Mg2+), w związku z jej ogrzewaniem i termicznym rozkładem naturalnie powstającym tam anionów wodorowęglanowych (HCO3-).
Idea reakcji zachodzących w roztworze wygląda następująco:
Ca(2+) + 2 HCO3(-) --Temp.--> CaCO3 (osad) + H2O + CO2
Mg(2+) + 2 HCO3(-) --Temp.--> MgCO3 (osad) + H2O + CO2
Występowanie w wodzie kationów magnezu i wapnia określa się jej tkz. twardością przemijającą. Twardość tą można usuwać np. poprzez zastosowanie zmiękczacza wody, zawierającego specjalne złoże jonowymienne, naładowane jonami sodu.
Podczas zmiękczania jonowymiennego, kationy wapnia i magnezu, które są odpowiedzialne za twardość wody, są wymieniane na kationy sodu. Tak więc po zmiękczeniu, woda zawiera jony sodu w ilości podobnej do ilości jonów wapnia i magnezu przed procesem zmiękczania. Jony te nie wywołują jednak reakcji przedstawionych wyżej.
Warto jednakowoż zaznaczyć, że kamień kotłowy nie jest związkiem toksycznym, stąd nie wpływa na zdatność wody do spożycia. Jego nadmiar zgromadzony na dnie czajnika można natomiast usunąć dodając od czasu do czasu nieco kwasu octowego (octu) do czajnika.