Tryb Konjunktiv I oraz Konjunktiv II różnią się przede wszystkim swoim zastosowaniem i formami. Konjunktiv I używany jest głównie w mowie zależnej, czyli do relacjonowania czyichś słów lub myśli w sposób neutralny, bez wyrażania własnej opinii. Na przykład: Er sagte, er habe keine Zeit ('Powiedział, że nie ma czasu'). W formie Konjunktiv I czasowniki są najczęściej budowane na podstawie tematu czasownika w formie podstawowej.
Konjunktiv II natomiast służy do wyrażania hipotetycznych sytuacji, przypuszczeń lub uprzejmych próśb. Na przykład: Wenn ich reich wäre, würde ich eine Weltreise machen ('Gdybym był bogaty, pojechałbym w podróż dookoła świata'). Formy w Konjunktiv II oparte są na formach czasu przeszłego lub na strukturach z 'würde'.
W codziennej komunikacji Konjunktiv I jest rzadko używany poza sytuacjami, w których musimy relacjonować coś, co ktoś inny powiedział – szczególnie w tekstach pisanych, np. w gazetach: Die Zeitung schreibt, er sei der beste Spieler ('Gazeta pisze, że on jest najlepszym graczem'). Konjunktiv II natomiast jest bardzo powszechny w języku potocznym, zwłaszcza gdy chcemy wyrazić przypuszczenie lub uprzejmą prośbę. Na przykład: Könnten Sie mir bitte helfen? ('Czy mógłby mi Pan/Pani pomóc?') albo Wenn ich Zeit hätte, würde ich mit dir ausgehen ('Gdybym miał czas, wyszedłbym z tobą'). W praktyce, Konjunktiv II jest bardziej użyteczny w codziennych rozmowach.
Różnice między Konjunktiv I a Konjunktiv II wynikają z ich gramatycznych funkcji. Konjunktiv I bazuje na formach czasu teraźniejszego i służy do tworzenia mowy zależnej, np. er sage, sie habe, wir seien. Natomiast Konjunktiv II ma formy czasu przeszłego i wyraża nierealne lub hipotetyczne sytuacje, jak np. ich wäre, du hättest, er würde. Formy Konjunktiv II są często podobne do czasu przeszłego (Präteritum) – na przykład, er hatte (miał) staje się er hätte w Konjunktiv II. Zastosowanie tych trybów zależy więc od kontekstu – Konjunktiv I dla relacjonowania, Konjunktiv II dla wyrażania przypuszczeń lub życzeń.